Oranjerie Bisdom Van Vliet

Locatie: Hoogstraat 113, Haastrecht

Begin 20e eeuw bestond Haastrecht eigenlijk maar uit vier straten: de Hoogstraat, het Marktveld en de Grote en de Kleine Haven. De Provincialeweg, eerst een karrepad, is van 1939.

We staan voor de voormalige, rond 1800 gebouwde Oranjerie. Hierin werden tijdens de winter de kuipplanten van de familie Bisdom van Vliet, die iets verderop woonde, bewaard. Dat pand kwam na het overlijden van de laatste telg als woonhuismuseum Paulina Bisdom van Vliet in gebruik.

Na het overlijden van de laatste telg van het geslacht Bisdom van Vliet in 1923 werd de Oranjerie verbouwd tot woonhuis annex pakhuis. Aan de achterzijde van het pand zijn de oorspronkelijke oranjerieramen nog aanwezig. Na een renovatie in 1994 is het als woonhuis in gebruik.

Naast de Oranjerie loopt de Peperstraat, het kleinste straatje van Haastrecht. Er is nu nog alleen de benedenpoort van over en de Oranjerie dus. De huisjes die hiernaast stonden, zijn vlak voor 1970 afgebroken.

Burgemeesterswoning

In dit gedeelte van de Hoogstraat bouwde men in de 18e eeuw kapitale huizen, merendeels met koetshuis en achtererf met theekoepel aan de IJssel zoals hier tegenover op nummer 152: Het Witte Hof.

Het Witte Hof is een bijzonder gebouw en ligt in één van de oudste delen van Haastrecht. Het pand werd in 1840 gebouwd als burgemeesterswoning voor Marcellus Bisdom van Vliet. Hij woonde maar kort in deze buitenplaats, zoals het pand in het boek De Krimpenerwaard vermeld wordt. In 1877 nam Marcellus zijn intrek in een familiewoning die hij even verderop aan de Hoogstraat, nu nummer 166, liet bouwen; het huidige Museum Paulina Bisdom van Vliet.
Met de jaren is er veel veranderd en verbouwd maar de eclectische voorgevel en de dubbele klokgevel aan de achterzijde zijn nog authentiek.

Melksalon

Het Witte Hof heeft door de jaren heen veel wisselende functies gehad; garage, busstation, fotostudio, melksalon.

Waarom een melksalon?
Je kreeg niet zomaar een vergunning voor een café. Die waren beperkt in aantal. Een optie was om met een melksalon te beginnen met de hoop daar later een café van te kunnen maken. Aan de achterzijde staat nog het zogeheten boenhok. Dit stond vroeger naast een voormalige boerderij. Hierin werden de melkbussen gereinigd.
Sinds 1960 en 2025 is Het Witte Hof een horecagelegenheid.

Als je een melksalon noemt, hoort er natuurlijk ook een link bij naar het stoere verhaal van Melk de witte motor, vandaar dus.