Vrijheidsklok

Vrijheid kent geen tijd & Wandeling langs de struikelstenen

Locatie: Raadhuisplein, Krimpen aan den IJssel

Op het Raadhuisplein staat sinds 18 oktober 2022 een bijzondere klok: een cortenstalen zuil met aan elke zijde een klok, en op de top een gebogen staaf met drie vogels.
Op de zuil staat de tekst "VRIJHEID KENT GEEN TIJD". Het werk wordt in de avond verlicht. De uurwerken en de platen met de tekst worden van binnenuit aangelicht.

Het klokkunstwerk in het kader van 75 jaar vrijheid is onthuld op 18 oktober 2022 door toenmalig burgemeester Martijn Vroom en kunstenares Nora van Krimpen. Door corona was de onthulling twee jaar uitgesteld.

Tijdens de vervaardiging kreeg vrijheid een extra lading: door de coronabeperkingen vanaf maart 2020 tot eind 2022 en de oorlog die in februari 2022 begon in Oekraïne. Het klokkunstwerk met de tekst ‘Vrijheid kent geen tijd’ krijgt hiermee een extra dimensie.

Het kunstwerk is opgebouwd uit rechthoekige vormen die overeenkomen met die van het raadhuis. De gekozen materialen komen terug in het plein. Ze zijn in harmonie met de kleuren van het raadhuis. Hiermee gaat het werk niet alleen een directe relatie aan met het raadhuis. Maar bovendien zorgt het kunstwerk voor meer rust en samenhang op het plein.

foto: John Wijntjes

Beweging

Op en rondom het plein is beweging vanuit alle richtingen. Er is gekozen voor een vierzijdige klok die van  alle zijden goed leesbaar is. Het vaste kunstwerk is 3,30 meter hoog met in de top drie sculpturen. Deze abstracte figuren associëren met vogels, maar ook met de drie Krimpense manen en verwijst daarmee naar het gemeentewapen van Krimpen aan den IJssel die drie wassende manen toont.
 

In dit filmpje vertelt kunstenares hoe ze te werk is gaan. Ook zijn beelden opgenomen van de onthulling.

Wens ingewilligd

Bij de bouw van het nieuwe gemeentehuis was het ook een wens van de gemeente Krimpen aan den IJssel een klok op het Raadhuisplein terug te plaatsen. Het idee ontstond om een kunstwerk die de tijd aangeeft te maken, met als thema vrijheid. De gemeente heeft vervolgens een prijsvraag uitgeschreven.

Een commissie met een vertegenwoordiger van de welstandscommissie, de architect van het raadhuis, een oud-lid van de werkgroep kunstzaken en de burgemeester beoordeelden de inzendingen.

Nora van Krimpen werd unaniem gekozen als winnaar.

 

 

 

Struikelstenen

Voor de ingang van het raadhuis op het Raadhuisplein start een circa 5 km lange wandeling langs vijf van de zes Struikelstenen (Stolpersteinen), die in Krimpen aan den IJssel zijn gelegd ter nagedachtenis aan:

  • Cornelis Albertus Engelse, vermoord in Mauthausen
  • Adolf Harry Moses, vermoord in Auschwitz
  • Selma Johanna van Reeuwijk-Hagens, vermoord in Auschwitz
  • Herrim Matzinsky, vermoord in Sobibor
  • Arie Cornelis van der Giessen, vermoord in Kamp Haaren
  • Boelo Koens, vermoord in Sachsenhausen

Stolpersteine - op zijn Duits -  zijn keisteentjes met een messing bovenlaag waarop de gegevens staan vermeld van burgers, die door de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog om het leven zijn gebracht. De voorbijganger staat zo even stil bij de naam, geboortejaar, datum van wegvoering, datum van overlijden, de naam van het kamp waar het slachtoffer is overleden of de plaats waar hij of zij is omgebracht.

Met de legging van de struikelstenen herinneren en herdenken we de slachtoffers keer op keer, generatie op generatie.

Initiatief van Gunter Damnig

De Duitse kunstenaar Gunter Damnig heeft de struikelstenen bedacht en ontworpen. In alle Europese landen zijn deze stenen te vinden als monument. In Europa liggen inmiddels meer dan 75.000 struikelstenen. Zij staan symbool voor de mensen, die door de nazi’s verdreven, afgevoerd of vermoord zijn. Zij herinneren aan de Joden, Sinti en Roma. Maar ook aan gevangenen, dienstweigeraars, homoseksuelen, Jehova’s getuigen en gehandicapten. Ook inwoners van Krimpen aan de IJssel zijn op deze manier omgekomen.

Hoe Gunter Demnig aan de naam Stolpersteine is gekomen weet hij zelf niet meer, maar hij citeert met instemming van een scholier: “Man fällt nicht über die Stolpersteine, du stolperst mit dem Kopf und dem Herzen.” Men valt niet over de struikelstenen, je struikelt met je hoofd en je hart. De eerste Stolpersteine in Nederland verschenen in 2007, in Borne.