Locatie: IJsseldijk 144, Krimpen aan den IJssel
2025, het is 80 jaar vrijheid in Nederland. Op 1 april 1940 werden Cees van Driel uit Ridderkerk en Jan Buijs uit Krimpen aan den IJssel voor hun nummer opgeroepen voor militaire dienst. Ze raakten bevriend en werden beiden dienstplichtig soldaat bij de 6e Compagnie van 3e Depot Bataljon, Roosendaal in Noord-Brabant. Na de eerste vijf oorlogsdagen kwam hij niet meer thuis. Jan, 19 jaar oud en als soldaat nog zo groen als gras, is één van de eerste omgekomen Nederlandse militairen nadat de Duitsers binnenvielen. Met hem zijn in Delft honderden soldaten gesneuveld bij de Slag om Ypenburg. Op JAFFA in Delft staat een heel groot Oorlogsmonument, waar ook de naam van Jan staat ingebeiteld.
Zijn broer Hans, toen 1,5 jaar oud, heeft in 2021 op 4 mei bij de Dodenherdenking over hem verteld.
Deze podcast vertelt er ook over. Luister hier naar het verhaal van Hans, die zijn eigen broer Jan nooit gekend heeft.
Traditiegetrouw vindt op deze begraafplaats jaarlijks - in aanwezigheid van de nabestaanden - op 4 mei de herdenking plaats van zeventien inwoners die in de Tweede Wereldoorlog door krijgsgeweld of in dan wel door gevangenschap zijn omgekomen. Sommigen van hen vonden hun laatste rustplaats hier aan de IJsseldijk, anderen hebben een graf in het buitenland, soms samen in een graf met vele anderen en enkelen hebben in een zeemansgraf hun laatste rustplaats gevonden. In 2016 verscheen het boekwerkje Krimpenaren met biografieën. Het is bij de gemeente Krimpen aan den IJssel gratis te bestellen en hier te downloaden.
Indrukwekkend is deze uitgave. De oproepen “wie kan mij inlichtingen geven over …” maken je stil en koud tegelijk. Wat een angst is er bij de achtergebleven familieleden en vrienden geweest.
Mogelijk heb je wel eens gehoord van dit ‘spel’. Deze afleidingsmanoevre was een Duitse operatie waarmee men via een geallieerde zender valse informatie verstuurde. In Engeland wist men niet dat agenten van hen, die in Nederland gedropt waren, door Duitsers werden opgepakt. Het Nederlandse zendernetwerk was dus in Duitse handen. Een van de 59 gevangen genomen agenten was Krimpenaar Aat van der Giessen. Vijf overleefden het Engelandspiel. Aat helaas niet.
Het plein voor de begraafplaats is rond het jaar 2000 omgedoopt tot Verzetsheldenplein. De namen van de verzetshelden zijn terug te vinden op het entreegebouw en de kenmerkende bank. In 2021, ten tijde van corona, verliep de dodenherdenking anders dan gebruikelijk. De Historische Kring Krimpen vertelt erover in haar nieuwsbrief.
Het verzet in Krimpen aan den IJssel stond onder leiding van Arie Twigt.
Deze familie stelde haar huis open voor geheime agenten of neergestorte geallieerde vliegeniers. Containers vol wapens werden in melkwagens naar een veilige plek gebracht. Arie Twigt was in het dagelijkse leven scheepstekenaar bij scheepswerf Van der Giessen. Hij werd direct na de bevrijding hoofd van de Binnenlandse Strijdkrachten.
Ook veldwachter Job Schuts was in het verzet actief. Zijn uniform was zijn dekmantel en zijn geveinsde dienstbare houding ten opzichte van de bezetter deed de rest. Hij ontving in 2000 het eerste exemplaar van de Krimpense geschiedschrijving over de oorlog:Krimpen aan den IJssel 1940-1945; een gewoon dorp in een buitengewone tijd.
