Locatie: Schuwacht 5, Lekkerkerk
De watertoren aan de Schuwacht 5 werd in 1909 gebouwd in opdracht van het drinkwaterleidingbedrijf 'Waterleiding Lek en IJssel'. Dit bedrijf was een samenwerking tussen de toenmalige gemeenten Krimpen aan de Lek, Lekkerkerk en Krimpen aan den IJssel. Met de bouw van de watertoren konden deze gemeenten in 1910 aangesloten worden op een waterleidingnet. De intergemeentelijke samenwerking werd in 1916 uitgebreid met de gemeente Ouderkerk aan den IJssel.
De slanke, 47,2 meter hoge watertoren is een rijksmonument. Het is ontworpen door constructie- en architectenbureau Visser & Smit uit Papendrecht. Het ijzeren reservoir van de toren heeft een inhoud van 250 mm³. De toren heeft een traditioneel ambachtelijke stijl met neorenaissance motieven en staat aan de rivier de Lek vlakbij de kruising met de Noord en de Nieuwe Maas.
De huidige eigenaren Marcus Robben en Nicole Pot hebben er een kapsalon en gaan er een B&B beginnen.
Eind 2022 is er gestart met de restauratie van het gehele complex, die eind 2028 afgerond zal worden. Om de restauratie te kunnen realiseren is Stichting De Oude Waterfabriek opgezet. Die heeft als doel jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt op te leiden tot allround klusser/restaurateur.
In het Archief van de 'Waterleiding Lek en IJssel', 1907-1916 bevindt zich het opzichtersdagboek van de bouw van de watertoren uit 1909 (inventarisnummer 1239.10). Het dagboek geeft een fraaie inkijk in het bouwproces: van het droogleggen van het terrein en het aanvoeren van vele duizenden ijsselsteentjes tot het heien van de palen en de hele opbouw van de toren. De werkzaamheden begonnen in februari 1909 en eindigen aan het einde van dat jaar. Bij het Streekarchief Midden-Holland wordt dit document bewaard.
Halverwege februari worden de eerste bewegingen genoteerd: op maandag 15 en dinsdag 16 februari voert de aannemer zijn materialen aan. Daarna volgen negen maanden werk. Op 31 december noteert de opzichter de laatste klussen zoals: putje generator metselen en schilderen, bak volgepompt, diverse kleinigheden afwerken.
Het opzichterboek bevat ook nog aparte bladzijden over leveringen en hoeveelheden van materialen. In het zogenoemde ‘memoranda’ - een soort kort jaaroverzicht aan het begin van de agenda - noteerde de opzichter elke maand twee belangrijke zaken: de levering van ijsselsteentjes én de uitbetaling van zijn salaris: dit bedroeg f 80 per maand.
