Locatie: Haven 84, Schoonhoven
Het grootste kerkgebouw in Schoonhoven werd vermoedelijk in de 13e of 14e eeuw aan de Haven gebouwd. In 1354 werd in elk geval melding gemaakt van een kerk gewijd aan de apostel Bartholomeus. Na de reformatie in de 16e eeuw werd het een protestantse kerk. Het was oorspronkelijk een kruiskerk en werd in 1658 uitgebreid tot hallenkerk voorzien van zuilen in de Dorische stijl. Volgens een gedenksteen in de kerk werd de noordkap in 1657 geheel vernieuwd en werden de gebreken in 1658 hersteld.
De grootste restauratie vond plaats in de eerste helft van de 20e eeuw. Omdat de toren zo was scheef gezakt, dat hij op de kerk dreigde te vallen, werd de kerk toen gesloten. Zowel de kerkenraad als het college van B&W kozen voor afbraak. Gelukkig werd door de gemeenteraad met één stem verschil besloten de kerk niet af te breken. Wat volgde was een wel heel drastische restauratie. Het gedeelte tussen het koor en de toren werd afgebroken. Er werden zestig betonpalen geslagen om omvallen van de toren te voorkomen. Om de toren te stutten werden in de kerk steunberen gemaakt waarvoor twee zuilen moesten wijken. Om het verlies aan ruimte in de kerk te compenseren werd het dwarsschip met 5 meter verhoogd en werden galerijen aangebracht. De toren staat nu nog zo'n anderhalve meter uit het lood.
De toren bestaat uit een gotische onderbouw uit de 15e eeuw. De classicistische bovenbouw dateert uit 1648-'50 en de spits uit 1747. Dit komt omdat de oorspronkelijke spits er in die tijd met een storm is afgewaaid. De klokkenstoel met gelui bestaat uit een klok van Georgius uit 1416 met een diameter van 124,5 cm; een klok van T. Both uit 1586 met een diameter van 71,2 cm en vier moderne klokken. Eén van deze klokken is de jubileumklok, speciaal gegoten voor Schoonhoven ter gelegenheid van het 700-jarige bestaan van de stad, in 1981 herdacht.
Buiten, in de noordelijke muur van het dwarsschip heeft beeldhouwer Theo van Reijn (Breda, 28 mei 1884 – Haarlem, 6 augustus 1954) vier gebeeldhouwde voorstellingen van de vier evangeliën gemaakt. Van Reijn werkte in de stijl van de Amsterdamse school.
In de zuidelijke muur van het koor is naast de regenpijp een stenen kogel van een mortier ingemetseld. Deze herinnert aan de belegering van Schoonhoven in 1425 tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten.
In de zomermaanden is de kerk op woensdagmiddag en zaterdagmiddag open voor het publiek. Het koor aan de havenkant is de entree. Dit is het meest oorspronkelijk deel van de kerk. Tegen de zuidmuur bevindt zich de grafsteen van Olivier van Noort. Hij was de eerste Nederlander, die de hele wereld rondzeilde.
Het laatmiddeleeuwse doksaal, het afscheidingshek tussen het koor en de kerkruimte uit de eerste helft van de 16e eeuw, is nu onderdeel van een Herenbank en een van de weinige die in de Nederlanden bewaard zijn gebleven. Bewonder het kunstig houtsnijwerk, waaronder een fries met vijftien bijbelverhalen, met schitterende details.
Ook zijn er wandborden als het schippersbord van het schippersgilde, het schuttersbord van de stadsschutterij, het tiengeboden- en het Avondmaalsbord. Daarnaast hangt er nog een rouwbord (epitaaf) en is er de gedenksteen uit 1658.
